پارکبانها سالهاست حاشیههای خیابانها را قُرُق کردهاند و گوش به زنگ صدای ترمز خودروهایی هستند که میخواهند گوشه خیابان پارک کنند و اینجاست که چالش پرداخت پول یا پرداخت نکردن نقدی پول به این افراد سراغمان میآید؛ بهویژه برای افرادی که میدانند در یکی دو سال اخیر، پارکومترها برای الکترونیکی شدن هزینه استفاده از فضای پارک حاشیهای به شهرها آمدهاند و هزینه پارک خودرو را نباید نقد پرداخت کنند.
براساس آمار اعلام شده در سال ۹۴ در تهران ۱۵ هزار فضای پارک حاشیهای با حدود ۲۵۰۰ پارکومتر کنترل میشود و با توجه به وجود این پارکومترهاست که پلیس راهور تهران میگوید باید از پرداخت پول نقد به پارکبانها خودداری کرد.
سرهنگ حسن عابدی، در روزهای گذشته اعلام کرده است که از نظر پلیس، دریافت پول نقد بهوسیله پارکبانها هیچ توجیهی ندارد. او بر لزوم پرداخت الکترونیکی و مکانیزه هزینه پارکهای حاشیهای تاکید و یادآوری کرده است که برای پلیس، دریافت مکانیزه هزینه پارک حاشیهای اصل است بنابراین پلیس هیچگونه اعمال قانونی در مکانهایی که دستگاههای پارکومتر وجود ندارد، نخواهد کرد. البته او تاکید کرده است که پلیس پیگیر دریافت مکانیزه هزینه پارک حاشیهای خودرو و نصب تجهیزات مکانیزه و الکترونیکی در مکانهایی است که نیاز به این تجهیزات دارند.
ممنوعیت پرداخت نقدی
نچه پلیس در زمینه لزوم پرداخت غیرنقدی هزینه پارک حاشیهای میگوید، در تبصره۱ ماده۱۵ قانون رسیدگی به تخلفات رانندگی، مصوب ۱۳۸۹ نیز آمده است. آییننامه اجرایی این قانون در بهمن ۹۴ با آخرین تغییرات، از سوی معاون اول رییسجمهوری برای اجرا ابلاغ شده است.
ماده ۷ این تبصره میگوید: «دریافت حق توقف و انجام هرگونه تراکنش مالی از سوی رانندگان و عوامل متصدی (پارکبان) از ابتدای سال ۹۵ با استفاده از سامانههای پرداخت الکترونیک برونخط (آفلاین) با رعایت قوانین و مقررات نظام بانکداری الکترونیکی انجام میشود. »
در این آیین نامه توقف وسایل نقلیه از ساعت ۷ تا ۲۱ در محلهایی است که برای پارک حاشیهای تعیین و تاکید شده که پارک در این محلها در نیم ساعت نخست، رایگان است. از سوی دیگر براساس اعلام معاونت حملونقل و ترافیک شهرداری، اعلام شده که استفادهکنندگان از محلهای پارکی که پارکومتر در آنجا مستقر شده در صورتی که پارکومتر را شارژ نکنند، مشمول جریمه ۲۰هزار تومانی میشوند و پلیس مسئول رسیدگی به تخلفات این بخش است. با این حال همین حالا پارکومترهای فراوانی در گوشه و کنار خیابانها میبینیم که کسی از آنها استفاده نمیکند و به نظر میرسد فراموش شدهاند! از سوی دیگر گذری در خیابانهای شهر تهران نشان میدهد نهتنها استفاده از پارکومتر به جای پارکبان هنوز در شهر رایج نشده بلکه زیرساختهای لازم نیز برای اجرای قانونی که هدف نهایی آن، جایگزین کردن پارکومترها به جای پارکبانهاست، فراهم نیست.
پارکومتر و ملزومات آن
برای پارک کردن در مکانهایی که مجهز به پارکومتر هستند، باید به نکاتی توجه کرد. به عنوان نمونه این مکانها باید جای پارک با خطکشیهای استاندارد تعیین شده داشته و دارای شماره باشند. همچنین در کنار شماره جای پارک، باید فلشی به سمت محل قرار گرفتن دستگاه پارکومتر رسم شده باشد. هزینه استفاده از پارکومتر را با کارت بلیت مشترک اتوبوس و مترو میتوان پرداخت.
بر اساس اعلام معاونت حملونقل و ترافیک شهرداری تهران، در محلهایی که پارکومتر وجود دارد باید مامورانی با لباس و کارت شناسایی مستقر باشند تا کارت بلیت (برای پرداخت هزینه پارکومتر) را به رانندگان بفروشند؛ همچنین این کارتها باید علاوه بر ایستگاههای شارژ بلیت اتوبوس و مترو، در کیوسکهای روزنامهفروشی نیز قابل تهیه باشد. این در حالی است که بررسی وضعیت محل پارکهای حاشیه خیابان نشان میدهد بسیاری از محلهای پارکی که پارکومترها مستقر شدهاند، شمارهگذاری نشدهاند. از سوی دیگر ادامه کار پارکبانها با وجود راهاندازی پارکومترها جای تعجب دارد.
سردار تیمور حسینی، رییس پلیس راهور تهران بزرگ با تایید نظر جانشین خود مبنی بر اینکه نباید به پارکبانها پول داد میگوید: بر اساس قانون هزینه استفاده از پارک حاشیهای باید به صورت مکانیزه پرداخت شود.
حال این پرسش مطرح میشود که اگر پارکبانها از شهروندان طلب پول کنند، آیا باید از پرداخت پول به آنها خودداری شود؟ سردار حسینی پاسخ صریحی به این پرسش صمت نمیدهد و پاسخ را به زمان دیگری موکول میکند. اینجاست که به نظر میرسد هنوز در این زمینه تصمیم نهایی گرفته نشده است؛ در واقع اگرچه قانون بر لزوم پرداخت الکترونیکی هزینه پارک حاشیهای تاکید کرده اما در کنار آن، شیوه برخورد با پارکبانها را تصریح نکرده است.
جایگاه پارکبانها کجاست؟
یکی از مشکلاتی که در کار با پارکومترها وجود دارد، لزوم حضور افرادی است که علاوه بر ارائه کارت بلیت، شیوه استفاده از پارکومترها را به مردم آموزش داده و بر این مسئله نظارت کنند که افرادی که کنار خیابان پارک میکنند، پارکومتر را شارژ کنند اما نگاهی به خیابانهای تهران نشان میدهد در نبود چنین افرادی، بسیاری از محلهای پارک همچنان در سیطره پارکبانهاست؛ آنهم درشرایطی که براساس قانون دریافت پول بهوسیله آنها غیرمجاز است. از سوی دیگر در بسیاری از موارد نمیتوان واقعی یا تقلبی بودن پارکبانها را تشخیص داد.
شهرام جباریزادگان، مدیرکل روابط عمومی سازمان حملونقل و ترافیک شهرداری تهران تاکید میکند پارکبانهای واقعی افرادی هستند که در محلهای پارکی حضور دارند که ساز و کار این مسئله فراهم شده است یعنی هم تابلوی راهنمایی و رانندگی وجود دارد، هم ابزار دریافت الکترونیکی وجه پارک در آنجا پیشبینی شده است. او سوءاستفادههای احتمالی از پارکبانی را رد نمیکند و میگوید مردم باید پارکبانهایی که به نظر تقلبی میآیند را با بیان محل و ساعت تخلف گزارش دهند. همچنین میتوانند با شماره ۱۸۸۸ که سامانه نظارت همگانی شهرداری است، تماس بگیرند و این تخلف را اطلاع بدهند.
اگرچه در قانون تخلفات رانندگی بیان شده که از ابتدای سال ۹۵ باید هزینه پارک به طور الکترونیک پرداخت شود اما بررسیها نشان میدهد در بسیاری از خیابانها یا زیرساختهای این مسئله فراهم نشده یا با وجود پارکومتر، اجباری برای پرداخت هزینه پارک وجود ندارد.
از سوی دیگر اگرچه جریمه ۲۰هزار تومانی برای کسانی که پارک کرده اما از پارکومتر استفاده نکردهاند تعیین شده اما بررسی میدانی نشان میدهد در این زمینه نیز برخورد فراگیر و قاطع وجود نداشته و پلیس کمتر در این زمینه حضور فعال داشته است.
از سوی دیگر با وجود اینکه پلیس اعلام میکند نباید به پارکبانها پول نقدی داد اما هنوز شیوه برخورد مشخصی برای مواجه شدن با پارکبانهایی که از مردم پول مطالبه میکنند بیان نشده و به نظر میرسد با گذشت بیش از ۳سال از راهاندازی پارکومترها، همچنان اجرایی شدن آن با مشکلاتی همراه است. اگرچه برخی پارکبانها به پارکومترها به چشم رقیبی نگاه میکنند که قرار است جای آنها را بگیرد اما به نظر میرسد در صورتی که طرح پارکومتر به درستی اجرا شود پارکبانهای فعلی شهرداریها میتوانند تبدیل به متصدیان نظارت بر استفاده از پارکومترها شوند/.
برگرفته از تین نیوز