دکتر محمد رحيم رهنما ، دانشگاه فر دوسي مشهد

چکيده

دراين مقاله اثرات سهميه بندی بنزين بر تغيير شيوه حمل ونقل دارندگان خودرو شخصی ،شش ماه پس از شروع سهميه بندی در شهر مشهد مورد بررسی قرار گرفته است. اطلاعات لازم درخصوص اثرات سهميه بندي بنزين از زاويه دارندگاه خودرو شخصي با حجم نمونه اي مرکب از 670 نفر با روش نمونه گيري طبقه اي در 13 منطقه شهرداری مشهد جمع آوري شد.

نتايح تحقيق نشان رضايتمندي کم(20%) دارندگان خودرو شخصی از طرح سهميه بندی بنزين دارد. ميزان رضايتمندي از سهميه بندی بنزيندر گروههاي سنی جوانتر در مقايسه با گروههای مسن کمتر است. ميزان رضايتمندی در شاغلين با سابقه کمتر در مقايسه با شاغلين با سابقه بيشتر، کمتر است. همچنين رابطه ای بين متغير اقتصادی درآمد خانوار و تغيير شيوه حمل ونقل و رضايتمندی از سهميه بندی بنزين مشاهد نشد. اثر سهميه بندي بنزين در کاهش سفرها بيشترين اثر را در کاهش سفرهاي تفريحی (32%) و پس از آن بر سفرهاي اجتماعي(25 %) داشته است. اثر سهيه بندي بنزين بر افزايش هزينه حمل و نقل خانوارها 40.4 درصد برآورد شده ، 90 درصد دارندگان خودرو در شش ماهه اول سهميه بندي بنزين، آنرا بصورت آزاد با ميانگين 176513 ريال برای شش ماه خريداری نموده اند. پاسخگويان علل عدم تمايل به استفاده از سيستم حمل و نقل عمومي را اين موارد ذکر کرده اند: کمبود اتوبوس(26%) ، بي نظمي در حمل و نقل عمومي(18.9%), ضعف سرويس دهي و تاخيرمتوالي اتوبوس در ا يستگاهها (20%) و شلوغي و ازدحام بيش از حد مسافر در ايستگاههاي اتوبوس(16.6%) . در مورد روشهاي عرضه نيز بيش از 62 درصد افراد، عرضه بنزين را بصورت آزاد بر عرضه سهميه ای آن ترجيح داده اند

واژگان کليدي : حمل و نقل درون شهری ، ترافيک شهری ، خودرو شخصي ، سهميه بندي بنزين ، مشهداثر_سهمیه_بندی_بنزین.doc